سنگلج؛ بچه تهران

اگر روزی تهران به حرف بیاید، حتما درخت‌های محله سنگلج، خاطره‌های بیشتری از تهران قدیم تعریف خواهند کرد.

همشهری‌آنلای – سیدسروش طباطبایی‌پور: چون سنگلج، از همان روزهایی که تهران، پیراهن روستایی‌اش را از تن به در کرد و تنها به ۵محله شهری خلاصه ‌می‌شد، پرجمعیت‌ترین محله‌ تهران بود. بیایید با هم قدمی در کوچه پس‌کوچه‌های قدیمی‌ترین محله تهران بزنیم و اینجا نفسی تازه کنیم.

بیش‌تر بخوانید:

من باغ آذری‌ام! | گذری بر یکی از محله های قدیمی تهران، که سرگذشت عجیبی دارد

• سنگلج یا سنگ‌رج؟

یکی از نمادهای تهران، محله سنگلج است و برخی کارشناسان معتقدند تاریخ این محله به دوره قاجار بازمی‌گردد؛ زمانی که تهرانی‌های اصیل، در این‌ محله ساکن بودند و در اینجا پر بود از آب، باغ و زندگی!

اصلا علت نامگذاری این محله به نام سنگلج یا «سنگ‌رج»، به‌خاطر همین آب و آبادانی بود؛ وقتی که تهرانی‌ها با رج‌های سنگ، آب را در این محله، میان هم تقسیم می‌کردند.

• افت و خیز!

اوج رونق سنگلج قدیم، از دوره فتحعلی‌شاه قاجار آغاز و تا دوره ناصرالدین‌شاه ادامه یافت و این رونق، البته ۲دلیل داشت؛ اول، آبادانی این محل بود که حتی مهاجرانی را که دوست داشتند در تهران ساکن شوند، جذب خود می‌کرد و دوم، نزدیکی به ارگ سلطنتی! وجود قراول‌خانه (پادگان امروزی)، چاپارخانه (اداره پست) و حتی قورخانه (محل نگهداری سلاح) قاجاری، دلیلی بر اهمیت این محله در تهران قدیم بود.

اما در زمان پهلوی اول و نفوذ سربازان بیگانه به تهران، گَرد ویرانی بر این محله با سابقه نشست، اما به مرور، دوباره این محله از جای بلند شد.

• بناها

اهالی هنر، سنگلج را معادل هنر نمایش و جعفر والی و داوود رشیدی و بهرام بیضایی و تماشاخانه آن می‌دانند. تماشاخانه سنگلج، مهر ۱۳۴۴خورشیدی با نمایش «پهلوان اکبر می‌میرد»، کاری از بهرام بیضایی افتتاح شد و همچنان در خیابان بهشت، یعنی در ضلع جنوبی پارک‌شهر، پذیرای هنردوستان است.

قدیمی‌ترین پارک تهران، یعنی پارک شهر هم ساکن این محله است. بناهایی چون مسجد میرزا عیسی وزیر، کلیسای سورپ گئورگ، بازارچه قوام‌الدوله و گذر مستوفی هم از بناهای معروف این محله هستند.

• مشاهیر محل

یکی از سیاستمداران دوره قاجار و پهلوی، مستوفی‌الممالک است که خانه‌اش هنوز در این محل پابرجاست. از دیگر مشاهیر این محله به شیخ‌فضل‌الله نوری و شعبان جعفری یا همان شعبان‌ بی‌مخ هم می‌توان اشاره کرد که خانه و زورخانه هر دو همچنان در این محل سرپا هستند. دکتر محمد مصدق، عزت‌الله انتظامی، ژاله علو و بسیاری دیگر از مشاهیر دیگر هم در این محله به دنیا آمده و زندگی کرده‌اند.

کد خبر 909269

• سنگلج؛ بچه تهران

• سرایدار مدرسه فرزانگان کرمان: به بچه‌ها گفتم اگر می‌خواهید روح دانش‌آموزان عزیزمان شاد باشد، سرکلاس بیایید

• واکنش تند محسن چاوشی به ذکر نامش در جشنواره موسیقی فجر : شنیده ام که …

• آیا گوشت های وارداتی تنظیم بازار سالم هستند؟

• واکنش به ابهام درباره بازجویی عاملان قتل دانشجوی دانشگاه تهران؛ قوه قضائیه اطلاعیه داد

• وزیر خارجه جولانی با وزیر خارجه زن آلمان دست داد | ویدئو

• جزئیات جدید از قتل «امیرمحمد خالقی»؛ سردار محمدیان تشریح کرد

• سال ۶۹ هم اشتباه کردید اما عبرت نگرفتید | ماجرا چه بود؟

• سرایدار مدرسه فرزانگان کرمان: به بچه‌ها گفتم اگر می‌خواهید روح دانش‌آموزان عزیزمان شاد باشد، سرکلاس بیایید

• بارندگی فراوان و سرمای شدید با ورود سردچال قطبی به ایران | اعلام زمان دقیق ورود سردچال به کشور

• مبلغ کالابرگ الکترونیک برای دهک‌های مختلف مشخص شد؛ رونمایی میدری از برخی اقلام کالابرگ

• لحظه دستگیری لیدر و عوامل تجمعات دهدشت + ویدئو

• سال ۶۹ هم اشتباه کردید اما عبرت نگرفتید | ماجرا چه بود؟

• پرسپولیس پیشنهاد داد اما استقلال را به این دلیل انتخاب کردم | با نکونام صحبت کردم و رفاقتی به تیم دیگری رفتم!

• مرگ چهره محبوب مهدی طارمی

• سرمربی استقلال در دربی مشخص شد | باشگاه برای ماتزاری دعوتنامه نفرستاده است!

• شوک به پرسپولیس و عالیشاه؛ محرومیت از دربی تهران؟

• واکنش به ابهام درباره بازجویی عاملان قتل دانشجوی دانشگاه تهران؛ قوه قضائیه اطلاعیه داد

• مسجد امام، راوی تاریخ معاصر ایران

• دهکده المپیک یادگار بازی های آسیایی

• تاکسی‌گردی در تهران قدیم | عکس های کمتر دیده شده از تاکسی های قدیمی تهران

• کن؛ تاریخ و فرهنگی در حاشیه تهران

• مسگرآباد، بام شرقی تهران